Sốt là phản ứng thường gặp của cơ thể khi có sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Tuy nhiên, khi trẻ sốt cao liên tục trên 24 giờ mà không kèm theo các triệu chứng hô hấp hoặc tiêu hóa điển hình, phụ huynh cần đặc biệt lưu ý đến một nguyên nhân ít được nghĩ tới nhưng không hề hiếm gặp: nhiễm trùng đường tiết niệu (NTĐTN). Đây là bệnh lý có thể gây biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em là gì?
Nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh lý nhiễm trùng thường gặp ở trẻ em, đứng thứ 3 sau các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và nhiễm trùng đường tiêu hóa. Bệnh xuất hiện khi vi khuẩn đi vào niệu đạo và nhân lên trong đường tiểu hoặc do vi khuẩn đi từ máu đến thận và đường tiết niệu.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến NTĐTN ở trẻ bao gồm:
- Vệ sinh vùng kín không đúng cách, đặc biệt là ở bé gái do cấu tạo niệu đạo ngắn và gần hậu môn.
- Sử dụng bỉm ướt trong thời gian dài mà không thay kịp thời.
- Trẻ có thói quen nhịn tiểu, uống ít nước.
- Tình trạng táo bón kéo dài gây chèn ép dòng nước tiểu.
- Các dị tật bẩm sinh hệ tiết niệu như trào ngược bàng quang – niệu quản, hẹp niệu đạo, van niệu đạo sau…
Biểu hiện của nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ
Triệu chứng của NTĐTN ở trẻ không điển hình và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tùy theo vị trí nhiễm trùng, biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau.
Nhiễm trùng đường tiết niệu trên:
- Trẻ sốt cao liên tục, có thể trên 38,5 độ C và không đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt.
- Đau vùng hông lưng, đau bụng.
- Nước tiểu đục, mùi khai bất thường.
- Có thể kèm theo nôn, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa.
Nhiễm trùng đường tiết niệu dưới (viêm bàng quang, niệu đạo):
- Trẻ sốt khoảng 37,5 – 38 độ C.
- Trẻ kêu đau, khóc khi đi tiểu, có biểu hiện rối loạn tiểu tiện rõ như: Đái buốt, đái rắt, tiểu lắt nhắt.
- Có thể tiểu máu, nước tiểu có màu hồng.
- Biếng ăn, mệt mỏi, quấy khóc, kém chơi.
- Kết quả xét nghiệm nước tiểu có thể ghi nhận bạch cầu niệu, hồng cầu niệu hoặc protein niệu.
- Đặc biệt ở trẻ sơ sinh, NTĐTN có thể chỉ biểu hiện bằng bỏ bú, rối loạn tiêu hóa (Nôn, tiêu chảy), thở nhanh.
Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
Tuy không nguy hiểm nhưng nếu không được phát hiện sớm để điều trị kịp thời và dứt điểm, nhiễm trùng đường tiết niệu có thể tái phát nhiều lần, gây biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm thận – bể thận mạn tính.
- Áp xe quanh thận.
- Nhiễm trùng huyết, nguy hiểm đến tính mạng.
- Ngoài ra, trẻ có NTĐTN kèm theo dị tật đường tiết niệu nếu không được điều trị sớm sẽ có nguy cơ tổn thương thận vĩnh viễn.
Phòng ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ
Để giảm nguy cơ mắc NTĐTN, cha mẹ cần chú ý một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả:
- Vệ sinh vùng kín đúng cách mỗi ngày. Với bé gái, cần lau rửa nhẹ nhàng từ trước ra sau sau mỗi lần đi vệ sinh để tránh lây vi khuẩn từ hậu môn vào niệu đạo.
- Thay tã thường xuyên, nhất là sau khi trẻ đi tiểu hoặc tiểu tiện.
- Tập cho trẻ thói quen đi tiểu đều đặn, không nhịn tiểu.
- Khuyến khích trẻ uống đủ nước mỗi ngày để giúp làm loãng nước tiểu và loại bỏ vi khuẩn ra ngoài.
- Bổ sung rau xanh, trái cây, hạn chế táo bón – yếu tố nguy cơ làm tăng NTĐTN.
- Theo dõi sát sao sức khỏe tiết niệu ở những trẻ có tiền sử NTĐTN tái phát hoặc có dị tật tiết niệu bẩm sinh.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
- Khi trẻ sốt cao liên tục trên 24 giờ không rõ nguyên nhân, không kèm theo triệu chứng hô hấp hoặc tiêu hóa rõ ràng.
- Khi trẻ quấy khóc, đau khi đi tiểu, nước tiểu đục, hôi hoặc có màu lạ.
- Khi trẻ có biểu hiện mệt mỏi, biếng ăn, nôn, tiêu chảy, kém chơi không rõ lý do.
- Khi NTĐTN tái phát nhiều lần hoặc nghi ngờ có dị dạng đường tiết niệu.
Trong các trường hợp trên, phụ huynh không nên chần chừ. Việc đưa trẻ đến khám tại cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi và tiết niệu là rất quan trọng. Bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm nước tiểu, siêu âm bụng và các kiểm tra cần thiết khác để chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Nhi với nhiều năm kinh nghiệm cùng hệ thống xét nghiệm – chẩn đoán hình ảnh hiện đại sẽ giúp phát hiện và điều trị hiệu quả các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ. Nếu bạn nghi ngờ con mình có các dấu hiệu bất thường, hãy đưa bé đến khám sớm hoặc liên hệ với Bệnh viện để được tư vấn cụ thể. Hotline: 1800 556 815.
