Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là một tình trạng rối loạn chuyển hóa, chủ yếu do sự thiếu hụt insulin hoặc kháng insulin, dẫn đến sự tăng đường huyết kéo dài. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của bệnh tiểu đường không chỉ giúp bệnh nhân chủ động trong việc kiểm soát bệnh, mà còn phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
1. Dấu hiệu lâm sàng
a. Khát nước và đi tiểu nhiều
- Cơ chế: Tăng đường huyết (hyperglycemia) dẫn đến sự gia tăng nồng độ glucose trong máu. Thận sẽ cố gắng bài tiết lượng glucose dư thừa qua nước tiểu, gây mất nước và dẫn đến tình trạng khát nước.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể cảm thấy khát nước liên tục, thường xuyên phải uống nước và đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm (tiểu đêm).
b. Mệt mỏi
- Cơ chế: Do tế bào không thể hấp thu glucose hiệu quả, cơ thể sẽ thiếu năng lượng, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, suy nhược.
- Triệu chứng: Bệnh nhân cảm thấy yếu sức, không có năng lượng để thực hiện các hoạt động hàng ngày, và có thể cảm thấy buồn ngủ bất thường.
c. Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Cơ chế: Khi tế bào không nhận được glucose, cơ thể sẽ bắt đầu chuyển hóa mỡ và cơ bắp để lấy năng lượng, dẫn đến sụt cân.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể nhận thấy rằng họ giảm cân một cách nhanh chóng mà không thay đổi chế độ ăn uống hay tập luyện.
d. Tăng cảm giác đói
- Cơ chế: Do tế bào không hấp thụ glucose, cơ thể sẽ kích thích cảm giác đói để tìm kiếm nguồn năng lượng khác.
- Triệu chứng: Bệnh nhân cảm thấy đói liên tục, mặc dù đã ăn đủ bữa.
2. Dấu hiệu khác
a. Mờ mắt
- Cơ chế: Tăng đường huyết có thể gây ra sự thay đổi trong độ thẩm thấu của dịch kính trong mắt, ảnh hưởng đến khả năng điều tiết của mắt.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể cảm thấy mắt mờ, khó nhìn rõ, đặc biệt là khi thay đổi ánh sáng hoặc khi phải tập trung lâu.
b. Vết thương lâu lành
- Cơ chế: Bệnh tiểu đường làm giảm khả năng tự chữa lành của cơ thể do rối loạn tuần hoàn và suy giảm miễn dịch.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể thấy các vết cắt, trầy xước hoặc vết thương lâu lành, có dấu hiệu nhiễm trùng.
c. Ngứa da
- Cơ chế: Mất nước và sự mất cân bằng điện giải do tăng đường huyết có thể gây khô da và ngứa.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể cảm thấy ngứa ngáy ở vùng da khô, thường xuyên gãi gây tổn thương da.
d. Tê bì hoặc đau nhức ở tay chân
- Cơ chế: Biến chứng thần kinh ngoại biên (neuropathy) do bệnh tiểu đường làm ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, gây ra các triệu chứng cảm giác.
- Triệu chứng: Bệnh nhân có thể cảm thấy tê bì, châm chích hoặc đau nhức ở tay và chân, gây khó khăn trong việc vận động.
3. Biến chứng nghiêm trọng
Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh tiểu đường có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
- Bệnh lý tim mạch: Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch và đột quỵ.
- Bệnh thận: Suy thận mạn tính do tổn thương mạch máu ở thận.
- Bệnh lý mắt: Các vấn đề về mắt như bệnh võng mạc tiểu đường có thể dẫn đến mù lòa.
Việc nhận diện và điều trị sớm các dấu hiệu của bệnh tiểu đường là rất quan trọng. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.